31 grudnia 2021 r.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów, nazywana dyrektywą work-life balance powinna zostać wdrożona do polskiego porządku prawnego do 2 sierpnia 2022 r.
Zasadniczym założeniem przyjętej dyrektywy jest równouprawnienie kobiet i mężczyzn, szczególnie w sferach takich jak zatrudnienie, praca i wynagrodzenie. Polityka dotycząca równowagi między życiem prywatnym a zawodowym ma się przyczyniać do zapewnienia równości płci poprzez wspieranie uczestnictwa kobiet w rynku pracy, równego podziału obowiązków opiekuńczych między mężczyzn i kobiety oraz zmniejszania różnic w ich wynagradzaniu.
W powyższym zakresie zwłaszcza uwidacznia się trudność w godzeniu obowiązków zawodowych i rodzinnych przez kobiety mające dzieci, bowiem poświęcają one mniej godzin na pracę zarobkową, a więcej czasu na wypełnianie obowiązków opiekuńczych.
Państwa członkowskie powinny zapewnić, by ojcowie mieli prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze 10 dni roboczych, który będzie przysługiwał z okazji narodzin dziecka pracownika. W gestii państw członkowskich pozostanie decyzja, czy zezwolą one na wykorzystanie urlopu ojcowskiego częściowo przed narodzinami dziecka, czy po jego narodzinach, czy też zezwolą na wykorzystanie takiego urlopu na elastycznych zasadach.
Pracownik korzystający z prawa do tego urlopu powinien otrzymywać wynagrodzenie co najmniej odpowiadające dochodom, które dany pracownik otrzymywałby w przypadku przerwy w działalności zawodowej z przyczyn związanych ze swoim stanem zdrowia. Prawo do wynagrodzenia może być uzależnione przez państwa członkowskie od okresu wcześniejszego zatrudnienia, przy czym okres ten nie może przekroczyć sześciu miesięcy bezpośrednio przed przewidywaną datą narodzin dziecka.
Państwa członkowskie powinny zapewnić, by każdy pracownik miał indywidualne prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze 4 miesięcy do wykorzystania przed osiągnięciem przez dziecko określonego wieku, maksymalnie 8 lat, przy czym wiek zostanie określony przez poszczególne państwa członkowskie, zwracając uwagę na to, by każde z rodziców mogło wykonywać swoje praco do urlopu rodzicielskiego skutecznie i na równych zasadach.
Co istotne, państwa członkowskie powinny zapewnić, by dwa miesiące urlopu rodzicielskiego nie podlegały przeniesieniu na drugiego z rodziców.
Przyznanie prawa do urlopu rodzicielskiego może być uzależnione od wcześniejszego okresu pracy lub stażu pracy, ale ten czas nie może przekroczyć jednego roku.
Zgodnie z dyrektywą, pracownicy powinni mieć prawo do korzystania z urlopu rodzicielskiego na elastycznych zasadach.
Wynagrodzenie w okresie korzystania z urlopu rodzicielskiego będzie określone przez państwa członkowskie, przy czym musi być ustalone w taki sposób, aby ułatwić korzystanie z urlopu rodzicielskiego przez oboje rodziców.
Każdy pracownik powinien mieć prawo do urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni roboczych w roku. Urlop opiekuńczy może być przyznany w oparciu o okres rozliczeniowy inni niż rok, na osobę potrzebującą opieki lub wsparcia, bądź na konkretny przypadek.
Państwa członkowskie powinny zapewnić, by każdy pracownik miał prawo do czasu wolnego od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeśli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownia. Czas wolny może być ograniczony do określonej ilości czasu przypadającej na rok lub na konkretny przypadek.
Państwa członkowskie powinny zapewnić, by pracownicy posiadający dzieci do określonego wieku – co najmniej 8 lat – mieli prawo do występowania z wnioskiem o elastyczną organizację pracy w celu sprawowania opieki.
Opracowanie: Karolina Kowalczyk
Zobacz również:
Nie masz jeszcze hasła albo nie pamiętasz?
Dołącz do ZDR