9 października 2021 r.
Rodzina jest najlepszym wsparciem w sytuacjach kryzysowych. Negatywne skutki pandemii, które dotknęły całe społeczeństwo nie ominęły dużych rodzin, ale w ich przypadku pojawiające się problemy miały nieco inny charakter i wynikały ze specyficznych uwarunkowań – to podstawowe wnioski płynące z eksperckiej dyskusji przeprowadzonej przy okazji opublikowania przez Związek Dużych Rodzin „Trzy Plus” raportu z działalności telefonicznej linii wsparcia.
W sobotę 9.10.2021 w ramach Spotkania Oddziałów i Kół Związku Dużych Rodzin „Trzy Plus” w Warszawie w Centrum Kulturalnym Ojców Barnabitów, przy ul. Smoluchowskiego 1 odbyły się dwa panele dyskusyjne dotyczące doświadczeń zebranych na podstawie działalności telefonicznej linii wsparcia prowadzonej przez ZDR 3Plus, ze szczególnym uwzględnienie okresu pandemii.
Można powiedzieć, że w praktyce potwierdziły się wyniki badań CBOS-u z 2020 roku, w których, aż 87% respondentów wskazało, że do pełni szczęścia człowiek potrzebuje rodziny. 81% procent wskazało przy tym, że to właśnie rodzina była dla nich opoką w trudnym okresie pandemii – zauważa Judyta Kruk, rzecznik prasowy ZDR 3Plus, a jednocześnie ekspert telefonu wsparcia. - W sposób naturalny w okresie izolacji to rodzina zapewniała zaspokojenie podstawowych potrzeb społecznych i była antidotum na największą bodaj bolączkę tego okresu: samotność.
Inny z ekspertów Linii 3Plus, psycholog Jakub Panek zauważa przy tym, że w przypadku dużych rodzin, w okresie pandemii, wśród trudnych do rozwiązania problemów, pojawiła się nadreprezentacja konfliktów sąsiedzkich. Nawet w miejscach gdzie do tej pory relacje te były dobre lub co najmniej poprawne. Jego zdaniem wpływ na to ma kilka czynników. Jednym z nich z całą pewnością są warunki mieszkaniowe. Wiele dużych rodzin mieszka w tzw. blokach na niewielkich powierzchniach. Naturalna u dzieci potrzeba ruchu w takich warunkach często prowadzi do konfliktów między rodzeństwem, wpływa na wzmożony hałas, a to z kolei zakłóca naturalne do tej pory warunki życia sąsiadów. Innym czynnikiem jest wciąż pokutujący w naszym społeczeństwie wizerunek rodziny wielodzietnej. Może, nie używa się już w tym kontekście określenia patologia, ale środowisko potencjalnie stwarzające problemy czy obciążające, już tak – podkreśla Jakub Panek. Wynika to z całą pewnością z trudniejszej sytuacji materialnej dużych rodzin, ale też braku właściwego przekazu czy edukacji. Wszelkie rozwiązania ekonomiczne mające na celu wyrównywanie szans rodzin wielodzietnych określane są błędnie ulgami, co w świadomości kreuje ich obraz jako obciążających społeczeństwo.
Michał Wydra – pełnomocnik do spraw mieszkaniowych Związku Dużych Rodzin „Trzy Plus” zwraca uwagę, że sytuacja mogłaby wyglądać zupełnie inaczej gdyby stworzyć warunki ekonomiczne, które dadzą szansę firmom deweloperskim, na zainteresowanie się dużą rodziną, jako potencjalnie atrakcyjnym klientem. Do tej pory wszystkie rozwiązania mieszkaniowe promowały raczej młode małżeństwa, singli czy w najlepszym wypadku rodziny o modelu 2+2. Niestety najczęstszą barierą dla dużych rodzin były warunki kredytowe. Stąd wciąż pozostajemy w takiej rzeczywistości, że większość młodych ludzi, którzy chcą mieć dużą rodzinę, albo rezygnuje z tego marzenia, albo musi liczyć się z dyskomfortem mieszkaniowym i… jak w przypadku opisanym w raporcie - konfliktami sąsiedzkimi.
Aleksandra Januszewicz - psychoterapeuta z Linii 3Plus zwróciła uwagę, że punktem przeciążeniowym w rodzinach wielodzietnych w czasie pandemii był też powrót do domu studentów, którzy już niejako opuścili „gniazdo rodzinne”. Pogodzenie prowadzenia normalnych zajęć na uczelni w trybie zdalnym, przy jednoczesnej obecności rodzeństwa w wieku przedszkolnym czy młodszych nadwyrężało do granic możliwości odporność członków rodziny i generowało sytuacje napięcia. Jak dodaje Aleksandra Januszewicz – znacznie trudniej było w rodzinach wielodzietnych odpowiedzieć w krótkim czasie na potrzebę zapewnienia komputerów, czy laptopów niezbędnych do nauki dla każdego dziecka. To bardzo negatywnie odbijało się na psychice dzieci, które po raz kolejny narażone były na przeżywanie poczucia „bycia gorszym” uczniem w sposób zupełnie niezawiniony.
Doświadczenia Związku Dużych Rodzin „Trzy Plus” pokazują jednak, że rozwiązanie nie leży wcale aż tak daleko. Najwięcej można uzyskać dzięki prawidłowej współpracy z samorządami, które najlepiej znają potrzeby rodzin mieszkujących na ich terenie i najefektywniej potrafią na nie odpowiedzieć.
W dyskusji głos zabrali:
Judyta Kruk - politolog doświadczony w pracy z rodzinami, rzecznik Związku Dużych Rodzin „Trzy Plus", koordynator projektu Certyfikacja Strategii Polityki Prorodzinnej ZDR 3 Plus, ekspert telefonu zaufania Linia 3 Plus, mediator, prowadząca grupy wsparcia dla mam karmiących, współautorka inicjatywy „Tu Mamy!” na rzecz wsparcia kobiet i ich rodzin. Żona, matka 6 dzieci.
Jakub Panek - psycholog, trener, psychoterapeuta w trakcie szkolenia. Prowadzi warsztaty dla dzieci, młodzieży, dorosłych, par, samorządowców. Psycholog i ekspert Linii 3 Plus. Współpracuje z takimi organizacjami jak: Stowarzyszenie Q Zmianom, Związek Dużych Rodzin „Trzy Plus”, Skauci Europy, ZHR, Instytut Edukacji Pozytywnej. Wieloletni instruktor harcerski. Mąż i ojciec.
Michał Wydra - pełnomocnik ds mieszkaniowych Związku Dużych Rodzin „Trzy Plus”, członek Komisji Rewizyjnej ZDR3+, Przewodniczący Koła Warszawa - Targówek ZDR3+, pracownik sektora bankowego. Współpracuje z bankami w obszarze opiniowania projektów ustaw, rozwiązań międzynarodowych w obszarze finansowania rynku nieruchomości mieszkaniowych w tym zwłaszcza systemu ubezpieczeń kredytów hipotecznych. Zawodowo zajmował się doradztwem ubezpieczeniowym, analizą kredytową, odbywał staże w instytucjach finansowych w Polsce i zagranicą w obszarze rynku finansowania nieruchomości.
Aleksandra Januszewicz - socjolog rodziny, psychoterapeutka, doradca ds. rodziny, mediator, edukatorka Pozytywnej Dyscypliny dla Rodziców (Positive Discipline Association). Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego. W swojej praktyce psychoterapeutyczej wspiera dorosłych, dzieci, pary i rodziny doświadczające kryzysów życiowych oraz rozwojowych. Jest założycielką i specjalistą Linii 3 Plus w Związku Dużych Rodzin 3 Plus. Prowadzi warsztaty i szkolenia z umiejętności miękkich dla pracowników administracji państwowej.
Karolina Kowalczyk - radca prawny wpisany na listę Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie. Doświadczenie nabywała w Uniwersyteckiej Studenckiej Poradni Prawnej UKSW oraz Fundacji Academia Iuris, gdzie już jako studentka miała kontakt z klientami, udzielając im porad prawnych. Cenną wiedzę zdobyła również w kancelarii adwokackiej, gdzie pracowała ok. 1,5 roku. Kancelaria zajmowała się wachlarzem różnych dziedzin prawa, jednak jej zasadnicza działalność była skoncentrowana wokół prawa cywilnego, administracyjnego oraz karnego. Aktualnie pracuje w Kancelarii CHF. Jej specjalizacją jest proces cywilny, zaś ulubioną dziedziną prawa - prawo administracyjne.
Michał Obidziński - doktorant i pracownik Instytutu Psychologii USKW, wyspecjalizowany w psychologii poznawczej i analizie danych. Autor wielu artykułów naukowych opublikowanych w renomowanych czasopismach. W swojej działalności naukowej bada liczne zagadnienia z zakresu psychologii oraz z pogranicza filozofii, m.im. funkcjonowania pamięci, dysleksji rozwojowej, atrybucji intencjonalności czy wpływu choroby nowotworowej na psychikę pacjenta.
Zobacz również: